KIPÇAKLARA MENSUP KAFKASYA HALKLARINA KISA BİR BAKIŞ

Özet

Asya ile Avrupa arasında bir köprü olarak telakki edebileceğimiz Kafkasya, Milattan öncesi ve sonrasında Türklerin gelip yerleştikleri bir bölge olmuştur. Zira eski dönemlerden beri Türklerin akınları bilinen bir gerçek olmakla birlikte söz konusu akınların M.S. V. yüzyıldan itibaren giderek yoğunlaşmaya başladığı görülmektedir. Yine eski çağlardan beri burada Türklerin varlığını tarihi kaynaklar haber vermektedir. Nitekim Kafkasya’nın “otokton” yani “yerli halkları” olarak bilinen Azerbaycanlılar, Karapapaklar, Karaçaylar, Balkarlar, Kumuklar, Nogaylar, Ahıskalılar vb. halklar bilinen tarihten beri Kafkasya’yı yurt edinmiş İskit, Hun, Bulgar, Hazar ve Kıpçak kavimlerinin torunlarıdır. Kafkasya’nın, birçok devlet ve milletin yerleşme ve barınmasında oldukça elverişli bir yer olmasından ötürü “kozmopolit” bir bölge olduğu bilinen bir husustur. Bugün ortak bir kültür etrafında birleşmiş, fakat farklı dillerde konuşan etnik gruplara “Kafkasya Halkları” denilmektedir. Burada Türk kavimlerinden Hun, Avar, Hazar, Peçenek, Kıpçak, Uz, Selçuk ve Osmanlıların izlerine rastlamamız mümkündür. Bugün Kafkasya’da otuz civarında Türk kökenli halk ve milletin yaşadığı bilinmektedir. Çalışmada Kıpçaklara mensup olan Kafkasya halkları hakkında kısa da olsa bilgi verilmiştir. Zira Kıpçakların başta Kafkaslar olmak üzere Hindistan, Mısır, Bizans, Macaristan ve Romanya’ya kadar uzanan geniş bir sahaya yayıldığı ve buralarda önemli faaliyetler icra ettikleri bilinmektedir. Bu anlamda Türk boylarının yanı sıra Türk olmayan milletlerin etno-medenî ve kültürel yapılanmasında da Kıpçakların önemli ölçüde rolünün olduğu muhakkaktır.