TÜRK EDEBİYATI’NDA AHISKA SÜRGÜNÜ: DUT AĞACI ROMANI ÖRNEĞİ

Özet

Edebiyat eserleri, okurda haz uyandırmayı hedeflediği için estetik ve sanatsal unsurlar göz önünde tutularak oluşturulmaktadır. Bir yazar, eserinin konusu ne olursa olsun bu unsurları göz ardı etmemektedir. Ancak bazı eserler sanatsal kaygılar yanında toplumsal kaygılar da taşımaktadır. Bu eserlerde çeşitli söz sanatları, süslü ve kapalı ifadeler, imgelerin kullanılması yazar tarafından daha az tercih edilmektedir. Toplumsal eserler bir toplumun istendik davranış kazanması için oluşturulan satirik eserler olabileceği gibi toplumun yaşadığı savaş, göç, afet gibi olayları konu eden eserler de olabilmektedir. Türk Edebiyatı’nda her iki kaygıyla oluşturulan birçok esere rastlamak mümkündür Bu çalışmada ele alınan Dut Ağacı adlı eser Ahıska Türklerinin memleketlerinden sürgününü ve sonrasında yaşadıklarını konu edinmesi bakımından toplumsal izler taşıyan realist bir romandır. Romanda Şahbender adlı başkahraman ve ailesi perspektifinden 1944 Ahıska Sürgününde Ahıskalı Türklerin yaşadıkları sıkıntılar, maruz kaldıkları insanlık dışı uygulamalar sonucunda çektikleri acılar okura bir tablo gibi sunulmaktadır. Eser yalnızca 1944 yılında yaşanan sürgünü değil sonrasında meydana gelen olayları da konu etmektedir. Fergana Olayları da eserde konu edilen ve Ahıska Türklerinin başka coğrafyalara göç etmesine neden olan bir başka olaydır. Buradan hareketle Tayfun Atmaca’nın Dut Ağacı: Ahıska’dan Geriye Ne Kaldı? adlı eserinin Ahıska Türklerinin maruz kaldıkları sürgün ve göç gibi durumları Türk Edebiyatı’na aktardığı söylenebilir. Bu çalışmada Dut Ağacı: Ahıska’dan Geriye Ne Kaldı? adlı eser sürgün bağlamında incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır.